TÜKETİCİ KORUMA KANUNUNDA VE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TASLAK KANUN HAKKINDA BİLGİ NOTU

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
(“Taslak”) 18.07.2024 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da (“HMK”) ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da (“E-Ticaret Kanunu”) yapılan önemli değişiklikler aşağıda özetlenecektir.

I. Reklam Kurulu Tarafından Verilen İdari Para Cezalarına İlişkin Düzenlemeler
• Taslağın giriş kısmında belirtildiği üzere, ticari reklamlar ve haksız ticari uygulamalar için uygulanan mevcut idari para cezaları çoğu zaman yetersiz kalmakta ve caydırıcılık özelliğini yitirmiştir. Bu kapsamda Reklam Kurulu tarafından verilen idari para cezalarının alt ve üst sınırları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. Reklam Kurulu, ihlal edenin kusuru ve ekonomik durumu gibi faktörleri göz önünde bulundurarak tutarı belirleme yetkisine sahiptir:
o Yerel düzeyde yayın yapan bir televizyon kanalı aracılığıyla yapılmışsa 110 bin ₺’den 1 milyon 100 bin ₺’ye kadar,
o Ülke çapında yayın yapan bir televizyon kanalı aracılığıyla yapılmışsa 2 milyon 210 bin ₺’den 22 milyon 100 bin ₺’ye kadar,

o Suçun süreli yayınlar vasıtasıyla işlenmesi halinde (a) ve (b) bentlerinde belirtilen cezaların yarısı,
o Yerel düzeyde yayın yapan radyo kanalı veya uydu aracılığıyla işlenmesi halinde 60 bin ₺’den 600 bin ₺’ye kadar,
o Ülke çapında yayın yapan radyo kanalı aracılığıyla işlenmesi halinde 600 bin ₺’den 6 milyon ₺’ye kadar,
o Uydu veya internet aracılığıyla yayın yapan televizyon kanalı aracılığıyla işlenmesi halinde 600 bin ₺’den 6 milyon ₺’ye kadar,
o Kısa mesaj yoluyla işlenmesi halinde 280 bin ₺’den 2 milyon 800 bin ₺’ye kadar,
o Diğer kanallar vasıtasıyla işlenmesi halinde 60 bin ₺’den 600 bin ₺’ye kadar. • Haksız ticari uygulamalar için öngörülen temel idari para cezasının 60 bin ₺’den 600 bin ₺’ye, ülke genelinde uygulanması halinde ise 600 bin ₺’den 6 milyon ₺’ye çıkarılması planlanıyor.

Ticaret Bakanlığı veya il ticaret müdürlüklerince verilen idari para cezalarına ek olarak Reklam Kurulu tarafından verilen idari para cezaları da artık uzlaştırmaya tabi olacak.

II. Tüketici ve Konut Finansman Kredilerine İlişkin Düzenlemeler
• Tüketici kredisi ve konut finansmanı sözleşmelerinin geçerliliği için yazılı gerekliliğin yanı sıra, bunların uzaktan da akdedilebileceği düzenlenmiştir.
• Vadeli kredi ve konut finansmanı sözleşmeleri uyarınca kredi için banka hesabı açılması halinde, tüketicinin kredinin ödenmesi üzerine hesabın kapatılmaması için yapması gereken
yazılı talep artık kalıcı veri sağlayıcısı aracılığıyla da iletilebilecektir.

III. Doğrudan Satışlara İlişkin Düzenlemeler
• Daha önce bir yönetmelikle düzenlenen doğrudan satış sistemi Taslak’ta ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Taslak’a göre, doğrudan satış sistemi, doğrudan satış şirketinde çalışmayan ve bir istihdam sözleşmesi altında olmayan doğrudan satıcıların, bağımsız temsilci, distribütör, danışman ve benzeri isimler altında faaliyet gösterdiği bir satış modelidir. Bu satıcılar, komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi
faydalar karşılığında tüketicilere mal veya hizmet pazarlarlar.
• Doğrudan satış şirketleri sermaye şirketi olmalı ve ayrıca yönetmelikle belirlenecek diğer koşulları da yerine getirmelidir.

• Doğrudan satış sistemi, sisteme yeni satıcılar getirmeyi amaçlamaz. Elde edilen kâr, tüketicilere mal veya hizmet satışı esasına dayanır ve yönetmelikle belirlenen diğer esaslara uyulur.
• Doğrudan satıcılar, satışa konu mal veya hizmet dışında yenileme,
paket, ücret, aidat ve benzeri adlar altında tüketicilerden belge alamazlar.
Şirket tarafından belirlenen miktar veya tutarda mal veya hizmet alınması, doğrudan satıcının sistem içindeki seviyesini belirlemez.
• Doğrudan satış sistemi aracılığıyla mal veya hizmet satın alan tüketici, otuz gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeden ve herhangi bir cezai şart ödemeden cayma hakkını kullanabilir. Cayma bildirimi doğrudan satıcıya veya doğrudan satış şirketine yapılabilir.

IV. E-Ticaret Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
• Elektronik ticaret pazar yeri hizmet sağlayıcıları zaten lisans almakla yükümlüdür ve lisans ücretinin hesaplanmasında değişiklik yapılması planlanmaktadır. Taslakta,
elektronik ticaret pazar yerleri aracılığıyla yurt dışına yapılan satışlar hesaplamaya dahil edilmemiştir ve hesaplama aşağıdaki şekildedir:
• Elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcısının net işlem hacmi, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcısı ile elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarının ETBIS verileri kullanılarak hesaplanan net işlem hacimlerinin toplamının yüzde yirmisinden fazla olmamak kaydıyla, takip eden takvim yılında gerçekleştirilir;
o Elektronik ticaret aracılık hizmeti sağlayıcısının ve ekonomik bütünlük içinde olduğu elektronik ticaret aracılık hizmeti sağlayıcılarının elektronik ticaret
pazaryerleri aracılığıyla yurt dışına yaptığı satış tutarı,
o Proje bazında yatırımların desteklenmesine ilişkin düzenlemelere uygun olarak, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan yatırım teşvik belgesi alınarak yapılan yatırım harcamasının iki katı tutarı, o takvim yılına ait net işlem hacminden düşülür.